سپتیک تانک چیست ؟ سیستم های سپتیک ساختار های تصفیه فاضلاب زیر زمینی می‌باشند که به طور معمول در مناطق روستایی و بدون سیستم فاضلاب متمرکز استفاده خواهند شد. سپتیک تانک ساده ترین و پر کاربر د ترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب مخصوصا فاضلاب های بهداشتی – انسانی می‌باشد. اینکه سپتیک چیست ؟ عملکرد آن چگونه است ؟ مزایا و معایب آن و … را در این مقاله مورد بررسی قرار خواهیم داد.
سپتیک تانک چیست ؟
سپتیک تانک مخزنی می‌باشد که در آن فاضلاب به کمک فرآیند هایی مثل ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی تصفیه می‌شود. یک سیستم سپتیک عادی از یک مخزن سپتیک و یک میدان تخلیه یا یک میدان جذب خاک تشکیل می‌شود.
عملکرد سپتیک چگونه است ؟
مخزن سپتیک، ماده آلی را هضم می‌کند و مواد قابل شناور (مثل روغن و گریس) و مواد جامد را از فاضلاب جدا خواهد کرد. سیستم های مبتنی بر خاک مایع (یا همان پساب) را از مخزن سپتیک به داخل یک سری از لوله های سوراخ شده دفن شده در یک میدان آب‌شویی، محفظه‌ها یا دیگر واحد های ویژه تخلیه می‌کند که برای آزاد سازی آرام پساب در خاک طراحی شده‌اند.
از سپتیک تانک‌ها به صورت گسترده‌ای در واحد های مسکونی و ویلایی، مجتمع های اداری و مسکونی، کارگاه های ساختمانی و عمرانی، کارخانجات صنعتی و تولیدی، هتل‌ها، رستوران‌ها و مجتمع های ورزشی و تفریحی استفاده می‌شود.
زمانی که فاضلاب از مخزن های سپتیک عبور می‌کنند، مواد جامد سنگین به پایین رفته و تحت هضم باکتری‌ها قرار خواهند گرفت. این مقدار، مواد جامد را کم می‌کند و همچنین ترکیب آن را به لجن تغییر خواهد داد که در قسمت پایین مخزن ایجاد می‌شود.
موادی مثل روغن و چربی در مخزن‌ها شناور می‌شوند تا پوسته‌ای روی مایع ایجاد شود. مایعی که باقیمانده به نام پساب از مخزن‌ها به داخل مخزن زهکشی جریان پیدا می‌کند تا به داخل خاک اطراف راه پیدا کند.
هر چیزی که شناور شود به سمت بالا رفته و یک لایه به نام لایه معلق در این مخزن ایجاد خواهد کرد. دیگر موارد سنگین‌تر از آب و غوطه ور که لایه لجن را تشکیل داده‌اند به زیر مخزن رفته، در وسط هم یک لایه آب تقریبا روشن وجود دارد. این آب دارای باکتری‌ها و مواد شیمیایی مثل فسفر و نیتروژن می‌باشد که به عنوان کود استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
چگونه لوله یخ زده را باز کنیم؟
به طور خاص، به این شکل است که یک سیستم سپتیک مرسوم به طور معمول به روش زیر کار می‌کند :
- همه آب ساختمان از یک لوله زهکشی اصلی به درون یک مخزن سپتیک خارج خواهد شد.
- مخزن سپتیک یک محفظه آب مدفون و محکم می‌باشد که به طور معمول از بتن، فایبرگلاس یا پلی اتیلن تولید می‌شود. کار مخزن سپتیک این است که فاضلاب را به اندازه کافی در مخزن نگه خواهد داشت تا مواد جامد در کف قرار بگیرند، در صورتی که گریس و روغن به عنوان زباله در بالای سطح شناور می‌باشند.
- محفظه‌ها و یک خروجی T شکل از خروج لجن و تفاله از مخزن و حرکت به قسمت زهکشی جلوگیری می‌کنند.
- فاضلاب مایع (پساب)، مخزن را به قسمت زهکشی شده خارج می‌کند.
- پساب تصفیه شده به وسیله لوله کشی روی سطوح متخلخل تخلیه خواهد شد که به فاضلاب اجازه می‌دهد تا به وسیله خاک فیلتر شود. خاک، فاضلاب را می‌پذیرد، تصفیه کرده و پراکنده می‌کند چون در خاک نفوذ می‌کند و در آخر در آب های زیر زمینی تخلیه می‌شود.
- اگر که میدان تخلیه با مایعات بیش از حد بارگذاری شود، می‌تواند باعث به وجود آمدن سیل شود و فاضلاب به سطح زمین جاری خواهد شد یا اینکه موجب مسدود شدن و گرفتگی در توالت‌ها و سینک های ساختمان شود.
- در نهایت، فاضلاب به درون خاک نفوذ می‌کند و به صورت طبیعی باکتری های کلی‌فرم، ویروس‌ها و مواد مغذی را از بین خواهد برد. باکتری های کلی‌فرم گروهی از باکتری‌ها می‌باشند که عمدتا در روده های انسان یا حیوانات خون‌گرم ساکن هستند. این یک شاخص از آلودگی مدفوع انسان می‌باشد.
یکی از مهم ترین مسائلی که باید پس از نصب سپتیک تانک به آن اهمیت داد نحوه استفاده و بالا بردن کارایی سپتیک تانک است.
فواید تخلیه سپتیک تانک
در حقیقت فواید سیستم تخلیه سپتیک تانک تاثیر بسیار مهمی در استفاده و جایگزینی این سیستم بر حفر چاه جذبی خواهد داشت.نصب و راه اندازی آن سریع انجام می‌شود.
- به علت قرار گرفتن در داخل زمین به فضای فیزیکی نیازی ندارد.
- مناسب برای مناطقی می‌باشد که فاصله آب های زیر زمینی با سطح زمین کم می‌باشد.
- مناسب برای مناطق کوهستانی می‌باشد که زمین جذب کننده مناسب آب نیست.
معایب سپتیک
- به وجود آوردن مشکل به وسیله لجن حاصل از فاضلاب
- احتمال سر ریز شدن سیستم سپتیک تانک
- احتمال انتقال مواد شیمیایی و سمی از طریق تخلیه چاه
- احتمال انتقال پاتوژن باکتریایی و ویروس به سفره های زیر زمینی
- کمبود یا محدود بودن محیط
اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک یا چاه سپتیک
در جواب به این سوال که طراحی سپتیک تانک فاضلاب چگونه است لازم است که موارد زیر را در نظر بگیرید.
- ورودی فاضلاب که شامل لوله و بافل ورودی می‌شود.
- تانک مخزن اول که بیش ترین حجم را به خود اختصاص می‌دهد و به طور معمول ۷۰-۶۰ درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل خواهد شد.
- دیواره جدا کننده اول که موجب جلوگیری از ورود چربی و لجن به مخزن زلال ساز سپتیک فاضلاب خواهد شد.
- فاضلاب مخزن زلال ساز که تقریبا ۳۰ درصد حجم سپتیک را شامل شده و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی و شناوری تجمع پیدا می‌کند.
- مجرای خروج بیوگاز (وِنت) که به وسیله این مجرا گاز های تولید شده ناشی از فرآیند های بی‌هوازی از سپتیک فاضلاب خارج می‌شود.
- سیستم خروجی فاضلاب از سپتیک تانک که دارای بافل و لوله خروجی می‌باشد.
در نظر داشته باشید که هر چند وقت یکبار لازم است چاه های فاضلاب را چک کرده تا از خطر احتمالی پر شدن پیشگیری کنید. این کار توسط افراد متخصص تخلیه چاه صورت خواهد گرفت چون در صورت اصولی نبودن امکان دارد منجر به عواقب خطرناکی بشود. تخلیه چاه به شکل کاملا مکانیزه و تضمینی توسط پمپ قدرتمند لجن کش در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود و شناسایی ورودی چاه فاضلاب، باز و بسته کردن و تعمیرات کلی ورودی چاه هم توسط دستگاه های مربوطه انجام می‌شود.
